Noodhospitaal
Hetwerd gerund doorVeening.werkte er als stagiare-verpleegster en assisteerde Dr Veening bij operaties. Het was gevestigd in het 'Gesticht van Weldadigheid'. Tijdens dewas het aantal gewonden zo groot dat er een dependance in Graaf's Lunchroom in de Weverstraat ingericht werd. Uit de brieven vankunnen we weinig opmaken hoe de situatie in hetwas. Wel schrijf ze steeds dat ze moe is en weinig puf heeft om te schrijven. Andere bronnen geven echter wel een onthutsend beeld van wat Nel,
Veening en de overig staf meemaakte in het Noodziekenhuis.In het boekje vanvan Reeuwijk ‘Sondermeldung Texel’der Georgiërs, komteen aantal maal een het woord:
Blz 31
Dr. P. Veening, vertrouwensman van de ondergrondse, kende de plannen van de Georgiërs. In de fatale nacht werd hij bij een patiënt geroepen en aangehouden door een Georgiër, die hem het advies gaf snel weer naar huis te gaan. Enkele minuten later hoordeVeening de torenklok 1 uur slaan.
‘ik hoorde overal schietenen begreep dat debegonnen was. Ik had er een zwaar hoofd in, want ik wist hoe sterk de noord- en zuidbatterij bemand waren en dat daar geen Georgiërs mochten komen. Een paar uur later kwamen Artemidze en Kaukasier Digurev, die ik wel kende. Ze zeiden: ‘Texel is vrij, deis begonnen, we zullen het hele eiland veroveren.’ Ik vroeg of ze de batterijen al ingenomen hadden. ‘Nog niet,’ zieden ze, maar dat kwam nog wel. Ze vroegen of ik mee wilde gaan naarom gewonden te verzorgen. We waren nog nauwleijks onderwege of we kwamen een Duitse auto tegen. Er is een enorme schietpartij ontstaan. Ik ben achter een huis gekropen en uren later weer thuisgekomen.
Blz 37
Dr. Veening: om half vijf begon een enorme beschieting. Ooken Vlieland schijnen meegedaan te hebben. In de buurt van het ziekenhuisvlogen verschillende huizen in brand, gebouwen stortten in. Er hing een grote stofwolk boven Het was vreselijk om te zien. Ons ziekenhuis werd ook zwaar beschadigd. Een granaat van de forten introf een plint van het dak van het ziekenhuis. Hij kwam in het voortuintje terecht, maar is niet ontploft. Alle ruiten gingen eraan. Toen bleek dat het maar goed was dat ik de patienten onder de bedden had gelegd.
Na het bombardement kwam een gestage stroom zwaargewonden binnen en daar hadden we geen plaats voor. Die werden natuurlijk overal op matrassen en brancards gelegd, in de gangen, in de keuken, alles lag vol. Tegen de avond zat ik met minstens veertig zwaargewonden en daar stond ik helemaal alleen voor. Ik had alleen een paar zusters, geen medische hulp, weinig verbandmiddelen. Het was erg moeilijk uit te zoeken welke mensen ik nog kon opereren en bij wie het geen zin meer had. Ik moest een keuze maken; een zware opgave. Ik heb gedaan wat ik kon. Ik heb geamputeerd, wonden behandeld, bloedingen gestelpt. Alles ging heel primitief. Licht was er niet, alleen wat kaarsjes. In de operatiekamer had ik een lamp op een accu. Ik ben de hele nacht doorgegaan,’ aldus
Blz 38
Het aantal gewonde burgers dat zich bij het noodziekenhuis vanVeening melde, nam een dramatische omvang aan. Gewonde Georgiërs durfde met toen al niet meer op te nemen.
Veening: ‘We hadden aanvankelijk zes zwaar gewonde Georgiërs. De Duitsers sleepten ze zo naar buiten en schoten hen direct dood. De enorme hoeveelheid Duitse gewonden voerde men af naar De Georgische gewonden werden daarna verborgen en verzorgd door de Texelaars. Ze hadden zelf ook hospitaalsoldaten en wat verbandmiddelen. Over het algemeen waren de Georgiërs goed getraind en gevoed. Ik heb er nog wel wat bezocht in schuren en zo. Ze herstelden meestal snel.’
brieven waarin Noodhospitaal genoemd wordt:
Ria – Son en Breugel, januari 2013,
Ria’s voorwoord
referenties waarin Noodhospitaal genoemd wordt:
Jan Moenis en Petronella Moenis-Oom
Jan Moenis en Petronella Moenis-Oom
voorwoord