De opstand van de Georgiërs
De dynamiek van ‘de laatste veldslag van Nederland’ is niet te vergelijken met andere oorlogssituaties, omdat het eenonder Duitse troepen betrof. In de afgelopen 75 jaar is dieop verschillende manieren benoemd en beschreven. In vogelvlucht ging het van ‘Russenoorlog’ naar ‘Opstand der Georgiërs’, maar al snel viel ook de term ‘muiterij’. De gevallen Georgiërs kregen een erebegraafplaats op de Hoge Berg en werden jaarlijks herdacht als slachtoffers die vielen voor onze vrijheid. Door de jaren heen echter werd dat beeld dubbelzinniger. Vooral (nabestaanden van) Texelse slachtoffers missen de erkenning voor persoonlijk leed en benadrukken de opportunistische motieven van de Georgische soldaten.De texelbrieven van
Nel,
enKikkert geven een ooggetuigenverslag op het moment dat denog geen naam had en niet in een verhaal gegoten was. Het is daarmee een aanvulling op bestaande (achteraf opgeschreven) geschiedschrijving. Belangrijkste titels:
Tragedie op Texel - J.A. van der Vlis
Texel, Nederlands laatste slagveld - J.A.C. Bartels en W. Kalkman
Sondermeldung Texel -der Georgiërs - (boek en documentaire, 1979)van Reeuwijk
De Russenoorlog (documentaire en website, 2009) Arnold van Bruggen / Prospektor
De vliegenierster van Kazbek (speelfilm) - Ineke Smits
Oorlogsparadijs (fictie) - Nico Dros
brieven waarin De opstand van de Georgiërs genoemd wordt:
Nel – Den Burg, 15 maart 1945
Alie was mee als man
Nel – Texel, 30 maart 1945
De Rus leeft niet meer
Nel – Texel, 08 april 1945
We weten nu wat oorlog is
Nel – Texel, 10 april 1945
Mijnheer Jost is dood.
Ria – Heemstede, 12 april 1945
Een bakerpraatje genoemd
Ria – Heemstede, 12 april 1945
Een grote grond van waarheid
Nel – Texel, 14 april 1945
Haar linkerarm is eraf
Nel – Texel, 17 april 1945
Een keer of 3 narcose
Nel – Texel, 25 april 1945
Een model ziekenhuis
Ria – Heemstede, 26 april 1945
Schuld aan de huichel
Nel – Texel, 04 mei 1945
Af en toe eens een klopjacht
Nel – Texel, 13 mei 1945